50 softwaretoppers uit Nederland

Main Capital zet de meestbelovende 
softwarebedrijven op een rij Den Haag, 24 oktober 2012 Rolf Zaal,  Automatiseringsgids Softwarebedrijven zijn anders dan andere bedrijven. Ze zijn actief op het scherp van de economische en maatschappelijke vernieuwing. Ze genereren meer waarde per medewerker en groeien sneller dan bijvoorbeeld de maakindustrie. Private-equitybedrijf Main Capital zet vijftig veelbelovende softwarebedrijven in het zonnetje. Wereldwijd groeit de software-industrie al meer dan veertig jaar meer dan 11 procent per jaar. Dat komt doordat software oplossingen belooft voor de niet te stillen honger naar efficiency, effectiviteit en nieuwe digitale diensten. Meest in het oog springend zijn daarbij de grote namen zoals Microsoft, SAP, Oracle en IBM.

Maar de meest vernieuwende software komt vaak juist van kleine of middelgrote softwarebedrijven. En die opereren opvallend vaak vanuit Nederland. De Nederlandse softwarebranche – grotendeels bestaand uit middelgrote en kleine bedrijven – genereert zo’n 25 miljard euro omzet (2010). Daarvoor zetten ze in totaal ongeveer 200.000 medewerkers in. Per medewerker wordt dus een omzet van zo’n 125.000 euro gedraaid en dat is ruwweg 20 procent meer dan in de overige sectoren van de Nederlandse economie. Hoeveel de gemiddelde winst per medewerker bedraagt, is niet bekend. Maar duidelijk is wel dat software wereldwijd de op twee na meest winstgevende business is – na beleggingsadvies en frisdrank.

Toppers Volgens de in softwarebedrijven gespecialiseerde investeringsmaatschappij Main Capital Partners heeft Nederland binnen een aantal deelsegmenten van de software-industrie internationaal een leidende positie. Dat geldt bijvoorbeeld voor software voor waterbeheer en voor risk & compliance in de financiële sector. Maar ook in andere deel­sectoren opereren volgens Main Capital pareltjes van zakelijke en technische vindingrijkheid. Om daar aandacht voor te vragen stelde de investeringsmaatschappij een lijst op van de 50 naar haar oordeel meestbelovende softwarebedrijven in Nederland. Voorwaarde voor deelname in de ranking was onder meer dat de bedrijven niet beursgenoteerd zijn en zich richten op de vervaardiging van pakketsoftware (in onderscheid met maatwerksoftware). Het resultaat van deze exercitie is een lijst van prominente vernieuwers binnen het Nederlandse bedrijfsleven, met TSS Groep, RES Software en Afas op 1,2 en 3 en PerfectView als hekkensluiter. Maar er is meer af te leiden uit de gegevens die de deelnemende bedrijven bij Main Capital aanleverden:

• De gemiddelde omzet over 2011 komt voor de Main50-bedrijven uit op bijna 15 miljoen euro.
• Bij elkaar geteld hebben de bedrijven in de Main50 voor 6360 FTE aan medewerkers in dienst.
• 48 van de 50 deelnemende bedrijven exporteren.
• 47 van de 50 maken winst.
• De gemiddelde omzetstijging ten opzichte van 2010 bedraagt 15 procent.
• 25 Main50-bedrijven verwachten de komende twee jaar met ten minste 20 procent per jaar te groeien.
• 10 bedrijven rekenen op een groei die tussen de 10 en de 20 procent per jaar ligt.
• 43 van de Main50-bedrijven geven 10 procent of meer van hun inkomsten uit aan onderzoek en ontwikkeling.

Schaalbaarheid Voor het opstellen van de ranglijst beoordeelde Main Capital de kandidaten behalve op omzet, groei en winstgevendheid ook op samenstelling van de omzet. Daarbij bleek dat ruim twee derde van de totale omzet binnen de Main50 kon worden aangemerkt als ‘hoogwaardig’. Hoogwaardige omzet is onder meer omzet die terugkerend is, zoals bijvoorbeeld omzet uit SaaS-abonnementen of uit onderhoud en support. Een andere, zo mogelijk nog belangrijker vorm van hoogwaardigheid is omzet die schaalbaar is. Main Capital-partner Pieter van Bodegraven: “Softwarebedrijven steken heel veel tijd en inspanning in de ontwikkeling van hun product, maar als een softwareproduct eenmaal goed is ontwikkeld, kun je met zeer beperkte meerkosten in theorie onbeperkt veel licenties verkopen.” Een treffende bevestiging van die schaalbaarheid is terug te vinden in de cijfer van de Main50: om van 2010 op 2011 een overall omzetstijging met 15 procent te behalen hadden de 50 bedrijven slechts tien procent meer personeel nodig. Dat impliceert dat de arbeidsproductiviteit in één jaar tijd met bijna 4 procent toenam, tot 116.000 euro per medewerker per jaar. De aspecten terugkerendheid van omzet en schaalbaarheid gaan bij uitstek samen in het SaaS-model, dat dan ook bij veel deelnemers in de Main50 een wezenlijk onderdeel van het businessmodel is. Het snelst groeiende bedrijf bijvoorbeeld (IASO Backup) levert dataopslag als online service en software waarmee resellers zelf zo’n service kunnen opzetten. Oudere softwarebedrijven die, zoals AFAS, niet oorspronkelijk met SaaS bezig zijn, spannen zich in om hun ‘ouderwetse’ on-premise opzet zo snel mogelijk om te bouwen naar een online aanbod.Investeerders zien kansen in software.

De Main Capital Top 50 

De top 5 1. TSS: Eenheid in verscheidenheid Total Specific Solutions (TSS), houdt zich bezig met ‘vertical market’-software. Dat is software voor bedrijfsprocessen die – anders dan bijvoorbeeld inkoop, boekhouden, klantcontactmanagement of HRM – uniek zijn voor bepaalde bedrijfstakken. De vraag naar dergelijke ‘verticale’ software en diensten daaromheen, groeit sterk. Dat heeft een paar achtergronden:

• Automatisering van branchespecifieke processen is actueel nu de meeste organisaties de makkelijker ‘horizontale’ processen al automatiseerden.
• Verticale processen dragen binnen bedrijven de waardecreatie. Verbetering van deze processen levert al gauw meer op dan optimalisatie van ‘kostenprocessen’; er is potentieel immers altijd meer te verdienen dan er te bezuinigen valt.
• Terwijl het spectrum aan te automatiseren secundaire processen wel zo’n beetje is uit gekristalliseerd, creëert de voortdurende technologische vooruitgang in primaire bedrijfsprocessen steeds nieuwe mogelijkheden om zaken net even handiger aan te pakken.

Voorbeelden van verticale processen waarin oplossingen van TSS de doelmatigheid en efficiëntie verhogen:

• Patiënten maken online afspraken en vullen daarbij meteen basale vragen in die anders bij elk consult al gauw enkele minuten in beslag zouden nemen. Met tien of twintig consulten per dag tikt dat voor een arts of medisch specialist flink aan.
• Voor de verwerking van hypotheekaanvragen moeten documenten van diverse partijen, zoals aanvrager, makelaar, notaris, werkgever en BKR bij elkaar komen. Mede door de vele uitzonderingen was de begeleiding en beoordeling van hypotheekaanvragen tot voor kort vrijwel volledig mensenwerk. TSS levert portal- en workflowsoftware waarmee dat proces grotendeels op basis van selfservice wordt afgewikkeld. Artsen gaan op patiëntbezoek met een tablet of computer. Daardoor hoeven ze vooraf niet de dossiers bij elkaar te zoeken, en het biedt ook de mogelijkheid om ter plekke zorgketenprocessen te starten. Het mogelijk maken van deze ogenschijnlijk vanzelfsprekende voorziening vergde diepgaande kennis van beveiliging en van de interactie tussen de vele partijen in de zorg.

Terwijl leveranciers van horizontale software zich als regel volledig concentreren op hun product, en customer intimacy aan implementatiepartners delegeren, ziet TSS diepgaande kennis van de primaire bedrijfsprocessen van de klant als belangrijkste asset. Om die kennis te koesteren organiseert het bedrijf zich op basis van relatief onafhankelijk opererende werkmaatschappijen die, samenwerkend vanuit een gedeelde visie, elk één of slechts enkele verwante branches bedienen. Ze opereren onder eigen namen als: Everest (financiële instellingen en overheid), Pharmapartners (eerstelijnsgezondheidszorg), Co-maker (autoleasing, -financiering en -verhuur), PinkRoccade Local Government (gemeenten), PinkRoccade Healthcare (tweedelijnsgezondheidszorg) en KZA (Kwaliteitszorg en Testen in de IT-sector zelf).

2. RES: Doen wat Microsoft naliet RES software levert bedrijven software waarmee ze IT-componenten van verschillende leveranciers vanuit één applicatie kunnen beheren. Daarmee nemen zowel de efficiëntie als de effectiviteit van werkplek­beheer en beheer van mobiele apparaten belangrijk toe. De oplossingen van RES zijn ontwikkeld op basis van het principe ‘contextgevoeligheid’, waardoor de software zich automatisch aanpast aan de tijdelijke en/of lokale toestand van het systeem waarop de beheeractie van toepassing is. De vraag naar de oplossingen van RES groeit naarmate de complexiteit van generieke bedrijfs-IT toeneemt in het voetspoor van actuele trends als het meebrengen van eigen smartphones, tablets of computers en het toenemend gebruik van software die als online dienst beschikbaar is. De meest recente financiële rapportage van RES (over kwartaal twee van 2012) maakt gewag van een groei op jaarbasis met 70 procent. De software van RES is inmiddels in gebruik bij tientallen bedrijven en instellingen, waaronder Holland Casino, SNS Bank, ING Verzekeringen, Oxfordshire County Coucil, de Noorse nationale politie, France Grand Moule, ROC de Leijgraaf en de gemeente Enschede.

3. AFAS: ERP voor iedereen Familiebedrijf AFAS Software levert voor bedrijven en organisaties uit diverse branches een in eigen huis ontwikkeld pakket bedrijfssoftware, met modules voor boekhouding, resourceplanning, personeelszaken, salarisadministratie, intranet en webportal. AFAS maakte in Nederland snel furore door een scherpe prijsstelling te combineren met een scherp oog voor de werkprocessen bij de klanten. Zo omarmde het bedrijf al vroeg zaken als workflow en employee selfservice. Dat laatste houdt in dat medewerkers werkprocessen voor het aanvragen van bijvoorbeeld vrije dagen, aangepast meubilair of cursussen zelf initiëren. Aanvankelijk begonnen met traditionele software, omarmt het bedrijf de cloudtrend inmiddels ten volle. Klanten kunnen de software webbased implementeren, zodat gebruikers er via hun browser gebruik van kunnen maken. Daarnaast is er onder de naam ‘AFAS Online’ een volwaardige multitenant SaaS-oplossing beschikbaar. Voor particulieren levert AFAS een online huishoudboekje, dat inzicht moet geven in het persoonlijke uitgavenpatroon. Inmiddels gebruiken ruim 325.000 Nederlanders AFAS Personal; de verwachting is dat dat aantal in drie jaar tijd groeit naar 1 miljoen.

4. Raet: ‘Oudje’ dat nog hard loopt Raet laat zien dat het niet alleen ‘de jonkies’ zijn die zich in Nederland met innovatieve software bezighouden. Raet werd in 1957 door de Heidemij als ‘Rekencentrum voor Administratieve Efficiency en Techniek’ opgericht en in 1965 verzelfstandigd. Naast dienstverlening op het gebied van HR- en salarisverwerking levert en implementeert Raet software voor ‘e-HRM’. Bij e-HRM worden werkprocessen die traditioneel tot het personeelsmanagement behoren deels overgedragen aan de medewerkers zelf. Door medewerkers zoveel mogelijk zelf vast te laten leggen, wordt de werkdruk op de PZ-afdeling verminderd en neemt de kans op fouten of vertragingen af. Deze zogeheten employee selfservice betreft onder meer vrije dagen, ziekmelding en het aanvragen van cursussen. Andere softwaremodules die Raet kan leveren ondersteunen processen rond managementinformatie, personeelsplanning, talentmanagement, verzuimbestrijding, salarisadministratie en flexibele arbeidsvoorwaarden. Implementatiediensten meegerekend is software tegenwoordig goed voor zo’n 70 procent van Raets omzet. Raet zet hierbij sterk in op het zogeheten Software-as-a-Service-model, waarbij de klant zonder zelf over speciale software te beschikken via internet gebruik maakt van voorzieningen die Raet online aanbiedt. Raet verwacht met deze dienst omstreeks de jaarwisseling de grens van 1 miljoen gebruikers (werknemers van klanten) te passeren.

5. WoodWing: geeft uitgevers vleugels WoodWing levert workflowsoftware voor de ondersteuning van multimediale uitgeefprocessen. De technologiepartner van Adobe biedt multimediale uitgeverijen een praktische oplossing voor het complexe redactionele proces en versiebeheer van teksten, illustraties en lay-outs die hun weg moeten vinden naar print, websites, smartphones, tablets en/of social media. Grote indruk maakte WoodWing in 2010 door Time Magazine in staat te stellen daags na de introductie van de iPad al een ‘Time Magazine’-app aan te bieden. De soepele integratie tussen de content voor de app en het redactionele productiesysteem was zo overtuigend dat WoodWing in één klap bij alle uitgeverijen met iPad-ambities op het netvlies stond. Naast het hoofdkantoor in Zaandam beschikt het bedrijf over vestigingen in de VS en het Verre Oosten, maar verkoop en implementatie van de software vindt primair plaats via zo’n 100 partners in meer dan 75 landen. De software van WoodWing is inmiddels in gebruik bij meer dan 800 uitgeverijen, nieuwsagentschappen en corporate media-­afdelingen. De klantenlijst vermeldt namen als Time, Hearst, ­American Airlines Publishing, Axel Springer Verlag, Esquire, Russia en Sdu, de uitgever van onder meer AutomatiseringGids. Snelste groeier 9. IASO: Backup-as-a-Service IASO Backup, staat in de Main50 op plaats 9, maar scoorde wel de ‘Highest Growth Award’.

Het bedrijf levert een SaaS-alternatief voor de als traag en kostbaar ervaren tapeback-ups. Daarmee is het bedrijf niet de enige, maar volgens klanten springt IASO er wel uit op aspecten als: * snelheid (ook als er sprake is van performance-vretende middleware op basis van .Net of Java) * het vermogen om autonoom en soepel om te gaan met veranderingen in de mappenstructuur van de te back-uppen brondata * grote aantallen kleine bestanden (tot honderden miljoenen) * frequente wijzigingen * haperingen in de data-connectie IASO geldt al een goed voorbeeld van de schaalbaarheid die kenmerkend is voor software-activiteiten. Het bedrijf levert zowel online back-up­services als software waarmee resellers een eigen SaaS-aanbod creëren. Op dit moment heeft IASO enkele honderden resellers, die sterk variëren wat betreft omvang en doelgroep. Sommige grotere resellers treden op als wholesale-partij die de SaaS onder eigen label doorverkoopt aan ‘detaillisten’ die doorleveren aan MKB-bedrijven en particulieren. KPN biedt op basis van IASO-software een eigen SaaS aan, die het rechtstreeks aan grootzakelijke klanten aanbiedt en via resellers in de MKB-markt uitvent. Gemiddeld back-uppen eindgebruikers zo’n 50 gigabyte. De grootste gebruiker is een Britse Hypotheekbank die 30 terabyte aan de zorgen van IASO toevertrouwt. IASO heeft zo’n vijftig medewerkers, waarvan omstreeks driekwart in Wit-Rusland werkt.